Pedagogiek toegelicht: Risicovol buitenspelen in de herfst
Terwijl de blaadjes van de bomen vallen en de dagen langzaam korter en kouder worden, is er in de natuur een hoop waar kinderen plezier uit kunnen halen. Klimmen in bomen, nieuwe paadjes ontdekken in het bosje achter het huis en volop materialen op de grond om te onderzoeken. Als ouders en (pedagogisch) professionals zien we daar mogelijke risico’s in, terwijl dit risicovolle spel juist zo belangrijk is voor de ontwikkeling van je kind. Hieronder legt onze pedagoog Lucinda uit wat risicovol spel is en hoe je dit kunt verweven in het spel van je kind!
Wat is risicovol spelen eigenlijk en waarom is het belangrijk?
Bij risicovol spel kun je denken aan activiteiten waarbij zowel plezier als spanning centraal staan. Het daagt een kind uit om grenzen te verleggen, eigen spel te bedenken en laat een kind zijn angsten overwinnen. Dit allemaal zonder inmenging van een volwassene. Door de uitdaging biedt het kinderen een extra kans om zich te ontwikkelen. Zo heeft het een positief effect op de zelfstandigheid, de motorische ontwikkeling en bevordert het de creativiteit van je kind. Door dingen zelf te doen leren kinderen het beste.
Daarnaast hebben kinderen zonder toezicht van een volwassene vaak meer sociale interacties; zo moet een kind zelf contact leggen en eventuele conflicten oplossen. Hiermee groeit het zelfvertrouwen, wat later in het leven weer helpt bij uitdagingen. De combinatie van spanning, plezier en trots maakt dat ze dit vaak erg leuk vinden!
Belangrijk is om je als volwassene te beseffen dat risico iets anders is dan gevaar. Jongere kinderen zien bijvoorbeeld nog niet in dat ze beter niet in de buurt van water kunnen spelen. Het is belangrijk dat kinderen hierin niet helemaal vrij gelaten worden, maar je als volwassene de juiste ruimte biedt en duidelijke afspraken maakt.
Wat kun jij als volwassene dan concreet doen?
Wil jij je kind risicovoller laten spelen? Zoek dan de juiste balans tussen beschermen en het geven van vrijheid. Probeer samen iets uit en neem als volwassene steeds meer afstand. Kijk naar wat je kind leuk vindt en wat het al kan. Bedenk dat in dit geval het proces misschien wel belangrijker is dan het resultaat en het kind deze ervaringen met jou kan delen. Ga het gesprek hierover aan om te onderzoeken welke risico’s en/of gevaren het kind al kent. Wil je meer ruimte bieden omdat het kind goed met de risico’s kan omgaan? Doe dit dan vooral en maak nieuwe afspraken.
Tips voor de herfst
Het bos is een prachtige plek om in de herfst op ontdekking te gaan en risicovol spel te stimuleren. Voor alle leeftijden is er wat te halen in deze omgeving. Zo kun je een peuter op ontdekkingstocht laten gaan terwijl je als volwassene afstand houdt. Het kind krijgt de kans om de leiding te nemen, en als volwassene kun je de risico’s inschatten en ingrijpen indien nodig. Leg uit waarom je ingrijpt, zodat je kind ervan kan leren. Ook met oudere kinderen kun je oefenen met het inschatten van risico’s. Een kind kan tot de eerste tak van een boom klimmen en ontdekken hoe het naar beneden moet om dit vervolgens verder op te bouwen. Ook kun je samen kijken hoe er het beste geklommen kan worden. Welke takken zijn stevig genoeg en welke niet?
Als een boom stevig genoeg is om een hut te bouwen kun je met hamers en spijkers aan de slag. Hierbij kun je zelf inschatten of het kind al zelfstandig aan de slag kan, of dat het nog (enige) begeleiding van jou nodig heeft.
Gaat het anders dan ‘hoe het hoort’? Laat dat beeld los en ontdek hoe je kind speelt en hoe het spel zich ontwikkelt. Veel plezier!
Ook zin om in de bladeren te spelen? In deze blog staan de mooiste Utrechtse bossen en parken op een rij!