Pedagogiek toegelicht: Bewust bijdragen aan de veilige seksuele ontwikkeling van jonge kinderen
Bijdragen aan de veilige seksuele ontwikkeling van kinderen is net zo gewoon als het stimuleren van de motorische ontwikkeling door samen te gaan fietsen. Nu kunnen wij ons voorstellen dat je dit statement leest en denkt “hoezo?!” of “wat bedoel je hier precies mee?!”. Onze pedagogen Elise en Lucinda leggen dat hieronder graag uit!
De seksuele ontwikkeling van jonge kinderen (0-12 jaar) is meer dan seksualiteit en heeft niks te maken heeft met onze volwassen beleving van seks. Het gaat namelijk over liefde, relaties, zeggen wat je wel en niet wilt, trots zijn op je lichaam, intimiteit, vriendschap en knuffelen. Het is daarom belangrijk dat kinderen van de volwassenen om zich heen leren dat zij zichzelf mogen zijn en zich bewust worden van gevoelens, grenzen en wensen van zichzelf en die van de ander!
De seksuele ontwikkeling van kinderen is een natuurlijk onderdeel van hun groei en ontwikkeling. De seksuele ontwikkeling begint al tijdens de zwangerschap. Het omvat veel meer dan alleen seksualiteit en wordt beïnvloed door verschillende factoren. Waaronder de biologische aanleg van het kind, de ontwikkelingsfase waarin het kind zich op dat moment bevindt, de persoonlijke kenmerken en sociaal-culturele factoren. Ook de volwassenen om het kind heen hebben een belangrijke invloed op de seksuele ontwikkeling van kinderen. Een ieder neemt zijn eigen ervaringen, normen en waarden met zich mee en draagt dit vaak onbewust over. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan de manier waarop je het prettig vindt om een ander te begroeten. Jij vindt het wellicht prima om je ouders te begroeten met een knuffel en je partner geeft zijn/haar ouders wellicht liever een hand. Beiden manieren van begroeten zijn prima; het gaat toch om waar jij je prettig bij voelt?! Precies zo geldt dit ook voor kinderen! Ook zij kunnen kiezen tussen het geven van een hand, knuffel of bijvoorbeeld een high-five als begroeting. Met zoiets kleins geef je kinderen al mee dat hun eigen wensen en grenzen ertoe doen. Het is goed om je als opvoeder bewust te zijn van de invloed die je hebt en daar willen we in deze blog de focus op leggen.
Bewust bijdragen aan de veilige seksuele ontwikkeling van kinderen start onder andere bij het van jongs af aan benoemen van de lichaamsdelen. En trots mogen zijn op wie je bent en hoe je eruit ziet! Hier heb je zelf ook een voorbeeldrol in (hoe spreek je bijvoorbeeld over je eigen uiterlijke kenmerken?). Benoem tijdens je dagelijkse handelingen wat je doet en waarom je dat doet, bijvoorbeeld tijdens het haren kammen of wassen van het kind. Hier hoort ook zeker bij dat je vanaf jongs af aan de signalen van kinderen serieus neemt. Wil een kind zijn vriendje graag knuffelen en wil de ander dat ook? Laat ze elkaar dan een fijne knuffel geven! En grijp in wanneer een kind “stop!” zegt of begint te duwen en de ander toch door knuffelt.
Kinderen stellen van jongs af aan al vragen over het lichaam en over zwangerschappen. Later zullen de vragen steeds meer gaan over intimiteit en seksualiteit. Ook zullen sommige kinderen momenten hebben dat ze bepaalde dingen doen of zeggen die op dat moment niet gepast zijn. Zoals in de supermarkt roepen dat mama borsten heeft, of hun eigen lichaam betasten in de woonkamer. Hier kun je kalm op reageren en uitleggen dat dit niet het moment is én wanneer dan wel. Pas je reacties aan op de ontwikkelingsfase van het kind. In het algemeen is het van belang om vooral zo open, eerlijk en luchtig als mogelijk te reageren op vragen, opmerkingen en gedrag van kinderen. Wanneer je het lastig vindt om direct antwoord te geven op bepaalde vragen, kun je dat aangeven en benoemen dat je er later op terug komt. Kom er dan ook daadwerkelijk later op de dag op terug. Het kind ervaart op deze manier dat hij/zij serieus genomen wordt en met vragen of twijfels bij jou terecht kan. Hiermee creëer je voor de lange termijn een veilige sfeer.
Een positief en gezond opvoedklimaat is van belang voor de gehele ontwikkeling van je kind en zeker ook als het gaat om de seksuele ontwikkeling! 😉
Stel gerust op locatie je vragen aan de (senior-) pedagogisch medewerker of clustermanager over ons Beleid Seksuele ontwikkeling! Kijk voor meer tips hierover op onze pagina Seksuele Ontwikkeling.
Vriendelijke groet,
Lucinda en Elise!